شیر و از آن طریق فراورده های لبنی یکی از عناصر اصلی تغذیه انسان و به خصوص کودکان به شما می روند. به خاطر محیط مناسب مساعد برای رشد انواع مختلف میکروارگانیسم ها شیر به شدت آسیب پذیر بوده و نگهداری آن به مواظبت های زیادی احتیاج دارد که این مواظبت ها بعضاً آنقدر گران تمام می شوند که تجارت شیر را مورد مخاطره قرار می دهند. در حال حاضر روش های زیر برای کاهش بار میکروبی شیر مورد استفاده قرار می گیرند.

  • پاستوریزاسیون

قدیمی ترین روش کاهش، بار میکروبی شیر به شمار می رود. در این روش شیر به مدت کوتاه در حرارت کمتر از 100 درجه سانتیگراد قرار می گیرد و سپس به سرعت گرمای آن کاهش می یابد. پاستوریزاسیون باعث می شود که شیر پاستوریزه بتواند به مدت حداقل یک هفته در یخچال بدون آنکه ترش شود باقی بماند. در این روش، طعم شیر تقریباً به حالت طبیعی باقی می ماند و در کشور های پیشترفته که میزان بار میکروبی شیر خام عدد بالایی نیست این روش در بیشتر مواقع مرسوم است. بزرگترین عیب این روش تغییر طعم و هزینه های بالای استفاده از انرژی است.

  • روش پاستایر

این روش جدیدترین روش کاهش بار میکروبی است که در حال حاضر در سوئد مورد استفاده قرار می گیرد. شیر یا انواع آب میوه ها در معرض گاز اکسیژن فعال قرار می گیرد، اکسیژن فعال به سرعت میکروارگانیسم ها را بدون هیچگونه استفاده از حرارت نابود می سازد و تبدیل به اکسیژن می‍شود. از آنجا که نه چیزی به شیر اضافه و نه چیزی از آن کم می شود و تیمار بدون حرارت است ، در نتیجه در طعم و مزه شیر هیچگونه تغییری حادث نمی شود و انگار که مصرف کننده شیر را مستقیماً از پستان گاو می نوشد. این سیستم از لحاظ سرمایه گذلری اولیه گران محسوب می شود.

 

  • سیستم ماوراءبنفش

این سیستم با تحت اشعه ماوراء بنفش ( 254-‍‍184 نانومتر ) قرار دادن شیر کلیه میکروب های شیر را نابود می‍کند. در این روش نیز که سابقه ای 80 ساله دارد طعم و مزه شیر هیچگونه تغییری پیدا نمی کنند. در گذشته به علت بالا بودن هزینه های جاری، قیمت لامپ های UV  این روش گران تمام می شد که در حال حاضر جزء ارزانترین طرق ضدعفونی شیر و مایعات محسوب می‍شود.

  • روش ARDA

روش ARDA ترکیبی از سیستم  Pastair  و ماوراء بنفش. این سیستم توانسته است با ترکیب دو سیستم گران و ارزان هم قیمتی مناسب را برای دستگاه طراحی شده خود فراهم آورد و هم بازده بسیار بالایی را بخصوص برای شیر تولیدی ایران که دارای بار میکروبی بالا و چندین برابر جهانی است فراهم آورد. در روش ARDA بیش از 90% از بار میکروبی شیر بدون آنکه به طعم و مزه آن کوچکترین خدشه ای وارد آید کاسته می شود.

 

صفحات مرتبط:

کاربرد ازن در تصفیه و ضدعفونی فاضلاب، کاربرد ازن در تصفیه شیرابه، کاربرد ازن در پرورش آبزیان، کاربرد ازن در محیط های بیمارستانی