ضدعفونی محیط و بوبری با استفاده از ازن سازهای آردا:
شناخت گازهایی که در شبکه‌های فاضلاب تولید می‌شوند و بوی زننده ایجاد می‌کنند به کنترل و مهار آنها کمک خواهد کرد. ایندولها، اسکاتولها، مرکاپتانها، ترکیبات آلی فرار، سولفید هیدروژن، آمونیاک، دی اکسید گوگرد و غیره، تعدادی از ترکیبات بوزا می‌باشند که در تأسیسات جمع‌آوری فاضلاب ایجاد می‌گردند و گاهی موجب تولید بوی نامطبوع در محیط شهری می‌شوند.
مراحل بوزدایی (حذف بو های مزاحم) به شرح زیر میباشد:
1- شناخت فرآیندهای موجود
2- بررسی روشهای بوزدایی و روشهای نوین این فرآیند
3- انتخاب فرآیند مناسب
بهترین روش برای شکستن ساختار مولکول، اكسيداسيون با يك ماده اکسیدکننده میباشد كه خود آلاينده محیط‌زیست نباشد.
اکسیژن فعال علاوه بر قابلیت بوزدایی یک ضد عفونی کننده بسیار قوی نیز میباشد و به نحو مطلوب و بسیار مؤثری انواع آلودگیهای میکروبی را از بین می‌برد. ویژگی‌های ازن نظیر قابلیت تجزیه ترکیبات سمی شیمیایی و نیز کشتن انواع میکروارگانیسم‌ها ، اعم از باکتری‌ها و ویروس‌ها ، ازن را به مهم‌ترین عامل پاک‌کننده و ضدعفونی‌کننده محیط تبدیل کرده است.
اكسيژن فعال یا ازن قوی‌ترین و مؤثرترین از بين برنده بوهاي نامطبوع مانند گازهاي شيميايي ( آروماتیک‌ها و …) و بوهاي ناشي از حيوانات ، كپك و قارچ ، دود دخانيات و …. است.
روش اکسیداسیون با گاز ازن ، با توجه با مزایای خود نسبت به سایر روش‌ها برتر بوده و حتی پایدار نبودن و عدم امکان انبار آن درواقع می‌توان یک حسن دانست چراکه با حذف بوی نامطبوع و سپس به دلیل عدم پایداری ازن باقیمانده، مشکلی برای پرسنل و افرادی که در محل حضور دارند ایجاد نخواهد کرد.
در گذشته نبود اطلاعات کاربردی تکنولوژی ازن ژنراتور و ازن ساز در ایران و نیز هزینه تولید آن در محیط باعث عدم استفاده از آن در بوزدایی شده است .
شرکت آردا به‌عنوان اولین سازنده ازن ژنراتور در ایران و شرکتی پیشرو برای استفاده از سیستم‌های مدرن و مقرون‌به‌صرفه نمودن آنها برای کاربردهای زیست‌محیطی اقدام به اجرای این‌گونه پروژه‌ها در ایران نموده است و براي اولين بار سيستم بوزدايي در ايران را در تصفيه خانه فاضلاب كارخانههاي لبني پاکسار ساری در سال 1384 بكار گرفته است. راندمان و نتایج بیش از یک دهه فعالیت این شرکت در حوضه بوبری بسيار مطلوب بوده و قابل استناد میباشد. پارامترهای مهمی نظیر زمان تماس ازن با آلاینده‌ها و همچنین نوع آلودگی در تعیین دوز ازن و انتخاب ظرفیت دستگاه ازن ساز اهمیت بالایی دارد.
در ادامه نصب یکی از دستگاه های آردا با نام کومبو پلاس نمایش داده شده است که جهت بوبری ایستگاه پمپاژ فاضلاب نصب و راه اندازی شده است:
معرفی دستگاه پلاسمایر آردا:
دستگاه پلاسمایر آردا یکی از انواع ازن ژنراتورهای آردا میباشد که جهت ضدعفونی و بوبری محیط استفاده میگردد. عملکرد دستگاه پلاسمایر به این صورت است که با هدایت هوای اطراف به داخل و با استفاده از تکنولوژی پلاسمای سرد، مولکولهای اکسیژن موجود در هوا را شکسته و آنها را دریک فرآیند طبیعی به ازن تبدیل میکند. گاز ازن سریعاً با آلودگیهای اطراف خود پیوند داده و ساختار مولکولی آنها را تجزیه و اکسید میکند. دستگاه پلاسمایر آردا قابلیت حذف انواع آلودگی‌ها مانند ویروس، میکروب، قارچ، باکتری، سموم کشاورزی، هرگونه بوی نامطبوع، منو اکسید کربن، دود سیگار، ترکیبات آلی احتراقی، اکسیدهای ازت و … را دارد.
مزایای ازن ساز های آردا در سیستم‌های بوبری:
– بهره برداری ساده و آسان
– اقتصادی و مقرون به صرفه
-جایگزین با کلر و حذف معایب کلر
– دارای کمترین پیامدهای زیست محیطی
-عدم وجود باقیمانده (برخلاف کلر) در هوا
– تبدیل گاز ازن به اکسیژن فعال بعد از بیست دقیقه
– کارایی و راندمان قابل‌قبول و ثابت‌شده در دراز مدت
– روش بومی‌سازی شده و عدم نیاز به تجهیزات خارجی
امروزه آلودگي هوا يكي از نگرانيهاي مردم براي سلامتي می باشد .افرادي كه در معرض آلودگي هوا هستند در معرض انواع بيماريها و نارسائيهايي كه ريشه در تنفس دارند، قرار مي گيرند. بو يكي از شاخص هاي مشهود آلودگي هوا است كه از منابع مختلفي مانند فاضلاب هاي شهري و صنعتي ، زباله ها، حيوانات ، دخانيات، گازهاي شيميايي منتشر شونده از كارخانه ها و كارگاههاي توليدي و غیره به وجود می آید.
مضرات بو حتی در غلظتهاي پايين نیز در انسان منجر به تنشهاي رواني خواهد شد. بوهاي ناخوشايند باعث كم اشتهايي، مصرف كمتر آب, اختلال در تنفس، تهوع و استفراغ و آشفتگي ذهني مي شوند ، لذا با توجه به مشكلات ذكر شده ، اهميت كنترل و بوزدايي از محيط مشخص می شود.
بو نشان دهنده وجود آلودگي ميكربي در محيط است. باکتريها، هاگ ها و قارچها و اسپورهاي منتشر شونده از طريق هوا و باکتريهاي منتشر شونده توسط هسته قطرهDroplet nuclei اغلب همراه با مولكولهاي بوزا به اطراف پراكنده مي شوند.
بو نخستين مشكل در هنگام ايجاد تاسيسات تصفيه فاضلاب با سيستم لجن فعال است و در خلال چند سال گذشته، كنترل بو يكي از مشكلات اصلي در طراحي و بهره برداري تاسيسات جمع آوري ، تصفيه و دفع فاضلاب با سيستم لجن فعال بوده است.
بوي فاضلاب شهري معمولاً از گازهاي حاصل از تجزيه مواد آلي يا از مواد افزوده شده به فاضلاب ناشي مي شود. فاضلاب تازه بوي مشخص و تاحدي ناخوشايند دارد اما بوي آن از بوي فاضلابي كه تجزيه بي هوازي (بدون اكسيژن) شده، كمترآزاردهنده است. فاضلاب های صنعتي حاوی تركيبات بودار و يا تركيبات ديگري هستند كه در طي فرآيند تصفيه فاضلاب توليد بو مي كنند.
مشخص ترين بوي فاضلاب مانده يا عفوني بوي هيدروژن سولفيد است كه به وسيله ميكروارگانيسم هاي غير هوازي كه سولفات را به سولفيد تبديل مي كنند ، به وجود مي آيد.
تشخيص بو
تركيبات بد بو كه باعث تنش رواني در انسان مي شوند به وسيله دستگاه بويايي او تشخيص داده مي شوند، اما مكانيسم اين تشخيص هنوز به خوبي شناخته نشده است. از سال 1870 تاكنون ، بيش از 30 نظريه براي توضيح حس بويايي ارائه شده است. يكي از اشكالهاي موجود بر سر راه ارائه نظريه جامعه، عدم توجيهي براي دليل اختلاف بوي تركيبات شيميايي مشابه و نيز بوي تركيبات مختلف شيميايي بوده است
جدول زیر گروه های اصلي بوهاي آزار دهنده و تركيبات آنها را مشخص می کند:
| تركيب بودار | فرمول شيميايي | بو، كيفيت |
| آمينها | CH3NH2 , (CH3)3N | بوي ماهي |
| آمونياك | NH3 | آمونياكي |
| دياتومها | NH2(CH2)4NH2 , NH2(CH2)5NH2 | لاشه گنديده |
| هيدروژن سولفيد | H2S | تخم مرغ گنديده |
| مركاپتنها(متيل و اتيل) | CH3SH, CH3(CH2)3SH | كلم گنديده |
| مركپتانها(بوتيل و كروتيل=T) | (CH3)3CSH , CH3(CH2)3SH | بوي راسو |
| سولفيدهاي آلي | (CH3)2S,(C6H5)2S | كلم گنديده |
| اسكاتول | C9H9N | مدفوع |
تمام اين تركيب ها ممكن است در فاضلاب شهري وجود داشته باشد و يا در آن به وجود آيد، كه اين مسئله بستگي به شرايط محلي دارد.
در سالهاي اخير تلاشهاي زيادي براي از بين بردن بوهاي مزاحم و ناخوشايند در پروسه هاي مختلف صنعتي در محيط هاي مختلف انجام شده است.
دراكثرسيستم هايي كه تاكنون براي بوزدايي استفاده مي شده است اقدام به استفاده از بوهاي پوششي براي پنهان نمودن بوي نامطلوب انجام گرفته است كه اين عمل نه تنها بوي نامطلوب را از بين نمي برد بلكه حجم آلاينده هاي بوزا در محيط را افزايش مي دهد. همچنين سيستم هاي جذب كننده بو نيز از راندمانهاي پائيني برخوردار بوده و بهره برداري از آنها نيز در شرايطي كه از ابتدا طراحي نشده باشند ، بسيار مشكل خواهد بود. در حال حاضر، به اثبات رسيده است كه بوي هر مولكول به ساختمان آن مولكول مربوط مي شود لذا با تخريب ساختار مولكول مي توان بوي آن را به صورت موثر از بين برد . بهترین روش برای شکستن ساختار ملکول, اكسيداسيون با يك ماده اكسيد كننده مي باشد كه خود آلاينده محيط زيست نباشد. اكسيژن فعال قوي ترين و موثر ترين از بين برنده و رفع كننده بوهاي نامطبوع مانند گازهاي شيميايي ( آروماتيك ها و …) و بوهاي ناشي از حيوانات ، كپك و قارچ ، دود دخانيات و …. است.
ازن گازي تقريباً بي رنگ با بوي ترش و قدرت اکسيد کنندگي بالا است و سريعاً آلاينده هاي محيط را اکسيد مي نمايد و نتيجه اين اکسيداسيون تنها اکسيد مواد و اکسيژن مي باشد . اكسيژن فعال پايدار نبوده و در نتيجه نمي توان آنرا انبار يا حمل نمود. اين امر باعث مي گردد که توليد آن همواره در محل انجام گيرد، لذا مرحله حمل و انبار مواد شيميايي در اين روش حذف مي شود.
اين واقعيت كه گازهاي زايد، بخصوص گازهاي زايد صنعتي حاوي گوگرد به اكسيژن فعال حساس هستند و اين امر نتيجه توانايي بالاي اكسيداسيون بوسيله اين گاز است سبب گرديده كه اكسيژن فعال به عنوان بهترين بوزدا در جهان مطرح شود.
اكسيژن فعال علاوه بر قابليت بوزدايي يک ضد عفوني کننده بسيار قوي نيز مي باشد و به نحو مطلوب و بسيار موثري انواع آلودگي هاي ميکروبي را از بين مي برد. ويژگي هايي نظير قابليت تجزيه تركيبات سمي شيميايي و نيز كشتن انواع ميكروارگانيسم ها ، اعم از باكتريها و ويروسها ، اكسيژن فعال را به مهمترين عامل پاك كننده و ضد عفوني كننده محيط تبديل كرده است.
در گذشته نبود اطلاعات كاربردي اين تكنولوژي در ايران و نيز هزينه بالاي توليد آن در محيط باعث عدم استفاده از آن در بوزدايي شده است . شركت آردا به عنوان شركتي پيشرو در جهان براي استفاده از سيستمهاي مدرن و مقرون به صرفه نمودن آنها براي كاربردهاي زيست محيطي اقدام به اجراي اين گونه پروژه ها در ايران نموده است و اخيراً براي اولين بار سيستم بوزدايي در ايران را در تصفيه خانه فاضلاب كارخانه هاي لبني بكار گرفته است كه راندمان آن بسيار مطلوب بوده است. با استفاده از اين سيستم اكسيژن فعال توليد مي شود و اين اكسيد كننده قوي مولكولهاي بودار را سريعاً به تركيبات اوليه آنها تجزيه مي كند و خود تبديل به اكسيژن مي شود . در نتيجه بدليل اينكه هيچگونه تركيب جانبي ايجاد نمي شود ، این روش جزء روشهای دوستدار محيط زيست شناخته شده است. در شكل زير طرح شماتيك براي توليد مولكولهاي اكسيژن فعال و تجزيه مولكول بوزا بوسيله اكسيژن فعال نشان داده شده است:
گاز ازن قادر است (بدون حضور اپراتور) به تمام سطوح نفوذ یابد و فضا را ضدعفونی کند. بر روی دستگاههای پلاسمایر تایمر جهت تنظیم ساعت کارکرد دستگاه قرار داده شده است و دستگاه‌ها دارای ریموت کنترل جهت روشن خاموش کردن از راه دور می باشد. لذا اپراتور میتواند بعد از اتمام تمیزکاری اتاق، دستگاه پلاسمایر را در آنجا قرار دهد و محیط را ترک نماید و با ریموت دستگاه را روشن و بعد از 15 دقیقه (زمان روشن بودن دستگاه قابل تنظیم و بر اساس حجم اتاق و میزان آلودگی آنجا تنظیم میگردد)خاموش کند و سپس وارد اتاق شود. خوشبختانه دستگاه پلاسمایر سبک و پرتابل میباشد و می‌توان از یک دستگاه برای تمامی اتاق‌های یک طبقه استفاده نمود همچنین کاربری آن بسیار ساده میباشد و تنها یک‌بار تایمر دستگاه تنظیم میگردد و فقط باید آن را با ریموت روشن یا خاموش نمود.
به استحضار میرساند ضدعفونی با دستگاههای پلاسمایر یا استریل ایر همزمان با حضور افراد میتواند صورت پذیرد و ازن باقیمانده در هوا به کمک دستگاههای دیجیتال پرتابل شرکت آردا قابل اندازه‌گیری و کنترل است. در ادامه تصویر دستگاه های پلاسمایر که جهت ضدعفونی بسته بندی فرآورده های گوشتی استفاده می گردد، مشاهده می کنید
