افزایش استفاده از بطری های نوشیدنی در سراسر جهان و رشد توجه به مسائل مربوط به سلامت مصرف کننده ، موجب شده است که تولیدکنندگان به مسائلی چون ایمن نگهداشتن مایعات و ضدعفونی سازی ظروف نگهداری آنها توجه جدی داشته باشند.
از این رو، مهمترین مسائلی که تولید کنندگان مواد خوراکی و نوشیدنی در دنیای تجارت امروز با آن روبرو هستند، عبارتنداز:
1- محصولات نهائی و قابل مصرف، عاری از هرگونه باکتری و آلودگی باشد.
2- محصولات نهایی دارای عمر مفید طولانی باشد.
امروزه استفاده از تکنولوژی ازن و ازن ژنراتورها ، یکی از مهمترین انتخابهای تولید کنندگان جهت نیل به اهداف فوق می باشد. ازن یک ضدعفونی کننده بسیار قوی می باشدکه در عین سازگاری با محیط زیست و عملکرد فوق‌العاده در حذف مواد بیماریزا، توانائی حذف هرگونه طعم و بوئی را داراست.
استفاده از ازن یکی از موثرترین روشهای میکروب زدایی است که تولیدکنندگان نوشیدنی های مختلف که از بطری های متنوع استفاده میکنند؛ می توانند برای حفاظت از مصرف کنندگان خود در برابر میکروارگانیسم ها از آن بهره می گیرند.
امروزه حدود 90 درصد از شرکت های تصفیه آب و تولید آب معدنی در سراسر دنیا، برای برای تصفیه آب و تبدیل آن به مطبوع ترین شکل ، از ازن استفاده می نمایند. زیرا ازن در محل تصفیه به آب اضافه می شود و بطور طبیعی تبدیل به اکسیژن می شود . ( البته بدون اینکه هیچ باقی مانده ای از خود بجای بگذارد . )
در صنعت ، هنگام ضدعفونی بطری های نوشیدنی با ازن، حفظ میزان معین و مورد نیاز در سطح مطلوب بسیار حیاتی است .زیرا در صورت کم یا زیاد شدن این میزان ، مشکلات عدیده ای را شاهد خواهیم بود .
برای مثال در صورت تزریق و استفاده بیش از حد مجاز ازن ، طعم نامطلوبی در بطری حاوی نوشیدنی ایجاد خواهد شد و در صورت کمتر بودن از حد مجاز ، باکتری و اسپورهائی که در آب پنهان هستند به سرعت در داخل دیواره های پلاستیکی و یا در هنگام بسته بندی تکثیر یافته و کل محصول را آلوده می سازد .
کارشناسان توصیه می کنند که مقدار ازن باید در محدوده 1 تا 2 میلی گرم بر لیتر برای زمان تماس 4 تا 10 دقیقه باشد تا اطمینان لازم جهت ضدعفونی حاصل گردد.
این بدین معناست که مقدار باقی مانده ازن در زمان پر کردن بطری ها باید بین 1/0 تا 4/0 ppm باشد.
این یک ضریب اطمینان اضافی است تا مطمئن باشیم بطری ها در زمان پر کردن ، ضدعفونی شده و بهداشتی می باشد.
آب ازن دار شده برای شست و شوی بطری ها و ضدعفونی کردن تجهیزات تولید بسیار مناسب است و این کار باعث کاهش پتانسیل رشد باکتری ها در آب ضدعفونی نشده موجود درسیستم است.
همچنین این کار باعث کاهش هزینه تمیز کردن در محیط( CIP ) میگردد.
در حال حاضر. بسیاری از کارخانه ها دارای سیستم ضدعفونی درب و بطریهای نوشیدنی توسط ازن را دارا هستند.
ازن نقش مهمی در صنعت پر کردن انواع مایعات و نوشیدنی و ارائه محصول با کیفیت برتر به مشتری نهائی را دارا می باشد.
مکانیسم عمل ازن
ضدعفونی:
ازن یک ضدعفونی کننده قوی در مقابل باکتری ها ، ویروس ها و انگل ها می باشد . بنابراین ازن در برابر همه میکروارگانیسم ها بسیار موثر است. ( مزیت ازن نسبت به سایر موائ ضدعفونی کننده )
اکسیداسیون:
ازن عامل اکسید کننده قوی است و در برابر هرنوع طعم و بوئی موثر است.
تجزیه:
ازن یک ماده ناپایداراست که در دمای اتاق به سرعت تبدیل به اکسیژن می شود. دمای آب و pH آن بر سرعت تجزیه ازن اثر می گذارد.
مزایای استفاده از ازن در بسته بندی مایعات:
- ازن آب را در برابر همه میکروارگانیسم هائی که در آب وجود دارد موثر عمل میکند. ( برخلاف کلر که قادر نیست برخی مواد بیماریزا را ازبین ببرد)
- ازن در ضدعفونی بطری ها به خصوص بطری هائی که بطور مجدد استفاده میشوند در مرحله شستن ، قبل از پر کردن و همچنین قطعات مرطوب تجهیزات و ماشین آلات و صنایع تولید نوشیدنی بسیار مفید است.
- استفاده از ازن این قابلیت را داراست که نه تنها هزینه های عملیاتی ، بلکه هزینه های مربوط به تهیه مواد شیمیائی را بطور قابل توجهی کاهش دهد.
- ازن مورد نیاز در محل تولید می شود . بنابراین به هیچوجه نیاز به ذخیره سازی خطرناک و یا هزینه های حمل ندارد. قابل ذکر و حائز اهمیت اینست که کاربرد ازن در صنعت ، استفاده ازیک مکانیسم سازگار با طبیعت می باشد. و هیچگونه اثرات جانبی بر سلامت انسان ندارد. ( مزیت دیگر ازن نسبت به سایر اکسید کننده ها )
استفاده از ازن توسط سازمانهای بهداشتی داخلی نظیر سازمان غذا و دارو و سازمانهای بین المللی نظیر FAO و …. تایید شده است.
- محصول نهایی واکنشهای ازن ، اکسیژن میباشد و هیچگونه ماده شیمیایی به مواد غذایی اضافه نمی شود.
6- مکانیسم ضدعفونی سازی توسط ازن بسیار قویتر از سایر ضد عفونی کننده هاست و حدود 3000 بار سریعتر از آنها عمل مینماید.
صفحات مرتبط:
تصفیه هوا، برج خنک کننده، استخر، مزارع پرورش ماهی، شست و شوی میوه و سبزی